شماره ۱۷۷۶ - سال هفتم - چهارشنبه ۲۲ فروردين ۱۳۸۰

شادي، تنها راه ممكن براي پيشگيري از امراض روحي جامعه!

محمدعلي مقيسه ـ پژوهشگر

شادي چيست؟ شادزيستن چگونه است؟ راههاي نيل به شادي كدام است؟ اينها و از اين دست سؤالات موضوعاتي است كه در طرح مقوله «شادي» بايستي موردنظر قرارگيرد.
نخست بايد تعريفي شامل از شادي داشت. اگر به اجماع نظرات در تعريف شادي توجه شود، متفقاً «شادي» را حاصل رسيدن به مطلوب و نيل به خواستها بيان مي نمايند كه مرتبت نيل به مقصود و نيز حصول مطلوب خود مقوله گسترده يي است كه در اين مجال ناممكن است. اما در تعيين و ساخت غايت و مطلوب نمي توان نقش مهم شخصيت هر فرد و نيز الزامات اجتماعي را ناديده گرفت و يا به اعتقادات، فرهنگها و آداب و سنن بي توجهي نمود. بلكه اينها همه از الزامات وقوع شادي و يا حداقل ايجاد احساس «نشاط و شادي» در فرد هستند.
سواي از مجازي و حقيقي بودن و يا جنبه هاي معنوي و مادي داشتن خواستهاي هر فرد مقوله «شادي» به تبع تغييرات شخصيتي و اجتماعي دستخوش تحول است.
اگر شما كودكي را با خريد يك اسباب بازي ساده خوشحال و شاد كنيد، اين كودك با گذشت زمان و رشد جسمي و عقلي و نيز در كوران تحولات محيطي علايق و سلايق متفاوتي خواهد داشت كه الزاماً ايجاد روحيه شاد در او هم وقت و زمان بيشتري را مي طلبد و هم برنامه ريزي دقيق تري را اقتضا دارد و همچنين احساسات شادي و نشاط و نيز علايم وجودي آن نيز در اشخاص متفاوت و متغير است.
مبحث «شادي» در كليه جوامع و فرهنگها موردتوجه بوده و هست و فارغ از اشكال ظاهري آنها، هر جامعه با هر اعتقاد و فرهنگي در نيل به شادي و نشاط فراگير اجتماعي تلاش دارد جامعه ما نيز باتوجه به اعتقادات و فرهنگ متعالي خود نگاه متفاوتي را به مقوله شادي داشته كه با ديدگاه جوامع غيراسلامي متفاوت است. ليكن بعضي از افراد با نگاهي گذرا به اين مبحث مهم آن را در اولويت قرارنداده و يا به كلي به فراموشي سپرده اند و اينگونه است كه جامعه كنوني ما از تعريف سنتي و ناقص شادي پا فراتر نگذاشته و همين تعريف ناقص نيز با ارزشهاي متعاليه ديني و فرهنگي جامعه منطبق و همخوان نيست. اكنون زمان آن شايد رسيده باشد كه خواص و ارباب و لباب تعريفي شامل و كامل و منطبق با آداب و سنن ديني براي مقوله «نشاط و شادي» ارايه نمايند.
جا دارد تا بدور از ديدگاههاي افراط گرايانه و يا نظريات تفريطي «شادي» را به عنوان يكي از عوامل مهم پيشگيري از امراض روحي و رواني در جامعه مطرح كرد و در چارچوب اعتقادات ديني طرحي نو درانداخت و تعريفي بسيط و همگون از مقوله شادي و نشاط به نسل امروز ارايه داد كه اگر ديرتر اقدام كنيم چنانچه روز به روز شاهد آن هستيم، كسان ديگري كه با فرهنگ و اعتقادات ما بيگانه اند تعريفي مجازي، جذاب و فريبنده از شادي را با تكيه بر اهداف خود به جامعه ما ارايه خواهند داد.
«شادي و نشاط» جامعه حاصل يك تلاش فراگير و همه جانبه يي است كه بايستي از سوي مردم و مسؤولان بطور هماهنگ و مداوم صورت گيرد.
جامعه «شاد و بانشاط» لبريز از احساسات پاك و صادقانه است كه اعضاي آن مشكلات و موانع را به ياري يكديگر مرتفع مي سازند و هركس رنج ديگري را رنج خود مي داند و در درمان دردهاي يكديگر كوشا هستند و اين روحيه انساني در بطن اعتقادات ديني و فرهنگي ملي ماست.
بايد ابتدا «شادي» را به درستي و برپايه اصول اعتقادي و فرهنگي جامعه تعريف كنيم و آنگاه با كوششي همگاني «شادي و نشاط» را در جامعه نهادينه سازيم.